پایگاه خبری ایذه نامه (ایزنا) – یادداشت// همانگونه که در تعاریف آمده است “شارلاتان کسی است که خود را واجد توانمندی‌ها و ویژگی‌هایی معرفی می‌کند که در واقع فاقد آنهاست. شارلاتان کلمه‌ای ایتالیایی- فرانسوی است و در ایتالیای قرن شانزدهم شارلاتان به کسانی گفته می‌شد که با بزرگنمایی، سخنانی گزافه می‌گفتند. بعدها دارو فروشان دوره‌گرد که در میادین عمومی به کشیدن دندان نیز می‌پرداختند هم شارلاتان خوانده می‌شدند.”
امروزه و با رشد فضای مجازی فرصت بیشتری برای ظهور و عرض اندام این طبقه در جامعه ایجاد شده است. شبکه‌های اجتماعی به‌دلیل قالب بودن فضای گپ و گفت‌و‌گو در آنها بسیار مورد توجه شارلاتان‌ها و پوپولیست‌ها (عوام فریب) قرار دارند و باید پذیرفت که روی آوری و استفاده از شبکه‌های اجتماعی در تمامی سطوح اجتماع درحال افزایش است.
این شبکه‌ها مانند سایر شبکه‌های ارتباطی می‌توانند در جهت مثبت و منفی به‌کار گرفته شوند. از جمله کارکردهای منفی شبکه‌های اجتماعی مجازی؛ شکل‌گیری و ترویج سریع شایعات و نقض حریم خصوصی افراد، انزوا و دور ماندن از محیط‌های واقعی اجتماع و همچنین بحران هویت است.
*جهش در توسعه پوپولیست‌ها در فضای مجازی!
این شبکه‌ها در بعد روانی نیز منجر به انعطاف‌پذیری هویتی و شکل‌گیری هویت‌های مجازی جدید می‌شوند. باید بپذیریم که طبقه شارلاتان نه تنها به مرور زمان و با پیشرفت علم و تکنولوژی کم‌رنگ نشد، بلکه توانست با یک جهش عجیب و غریب و همگام با رشد فضای مجازی جا پایی برای خود در این عرصه دست و پا کند.
به عنوان نمونه در شهری مثل ایذه پوپولیست ها جایگاه ویژه‌ای دارند. برای خودشان دفتر و دستکی به راه انداخته‌اند و به چهره‌های سیاسی مشاوره هم می‌دهند و حتی برای امور اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ورزشی نسخه می‌پیچند.
پوپولیست های مجازی همان کسانی هستند که به نام مردم، گروه‌های تلگرامی و واتس‌آپی راه‌اندازی می‌کنند و برای کاسبی کردن و به‌دست آوردن رانت‌های نامشروع گاها با انتشار اکاذیب، فکاهی و هجویات طعمه‌های خود را تحت فشار قرار می‌دهند.
معمولا پوپولیست ها خوراک فعالیت‌های خودرا از تخریب وجهه شخصیتی افراد دارای کاریزمای اجتماعی مسؤولان ادارات، هنرمندان، فعالان اجتماعی و مدنی دریافت می‌کنند.
*تهمت‌زنی و ترور شخصیتی، شیوه جدید تخریبگران مجازی با هدف شانتاژ برخی از افراد
پوپولیست ها با ترور شخصیتی افراد و نسبت دادن انواع تهمت‌ها و با ایجاد فضای رعب و وحشت و ترساندن افراد مورد نظرشان، آنان را وادار به سکوت و باج‌خواهی می‌کنند و اگر قادر به این کار نشدند با استفاده از کلیدواژه‌هایی مثل دزد، فاسد، مال مردم خور و گاها با فحاشی و تهدید و ارعاب و هر آنچه جامعه نسبت به آن واکنش منفی نشان می‌دهد در فضای مجازی علیه آن فردیا گروه سم‌پاشی گسترده‌ای راه می‌اندازند تا آنان را از میدان به در کنند.
به نوعی باید گفت که این افراد(شارلاتان) مصداق بارز ضرب‌المثل بختیاری هستند که می‌گوید (حَیادار حَیا کرد- بی‌حیا گو وروم ترسن!
با بررسی مدارک تحصیلی و کسب و پیشه بسیاری از پوپولیست های فضای مجازی در شهری مثل ایذه می‌توان دریافت که تحصیلات این افراد درمجموع به سختی به سیکل می‌رسد و با توجه به عدم وجهه اجتماعی این افراد می‌توان اذعان داشت که این افراد به‌خاطر جایگاه پایین اجتماعی خود در مواجهه با افراد صاحب مقام و جایگاه اجتماعی چیزی برای از دست دادن ندارند و همین دلیل کافیست تا در بسیاری موارد شاهد سکوت انسان‌های شریف در برابر هتاکی‌های بی‌شمار این‌گونه افراد باشیم.
این افراد برای تحقق اهداف پلید خود از هرنوع دروغ و تهمتی که فکرش را بکنید استفاده می‌کنند. پوپولیست ها به طرق مختلف در پی شهرت، دیده شدن و منافع نامشروع خویش هستند. شارلاتان‌ها در بسیاری موارد آلت دست سودجویان پوپولیست قرار می‌گیرند و از آنها به عنوان مزدور استفاده می‌شود.
*شارلاتان‌ها خودشان یا گروه شان را چنان نشان می‌دهند که آنگونه نیستند
پوپولیست ها خودشان یا گروه شان را چنان نشان می‌دهند که آن گونه نیستند، آنچنان می‌گویند که خودشان بر آن باور ندارند، چنان وعده می‌دهند که بر متحقق ساختن آن توانا نیستند و البته صلاحیت و بضاعت آن را ندارند و هر آنچه باعث شود تا ماهیت آنها را فاش کند با تمام قدرت و توان علیه آن آتش‌باری می‌کنند تا به مقاصد و منافع نا مشروع خود برسند.
شارلاتان‌های فضای مجازی بهترین گزینه برای افراد پوپولیستی هستند که خود مستقیم نمی‌توانند علیه رقبای خود و یا صاحب نظران متخصص وارد بحث و گفت‌و‌گوی رو در رو شوند.
چنانکه در یک مبارزه بی‌شرمانه از این افراد به‌عنوان پیاده نظام خود در فضای مجازی و با عناوینی مثل مشاور، طرفدار- خبرنگار و روزنامه‌نگار و هر آنچه قدرت تبلیغی در فضای مجازی را داشته باشند استفاده می‌کنند و آنها را در برابر مخالفان خود فعال کرده و انتقام خود را از نخبگان فرهنگی و اجتماعی گرفته تا خر مراد خویش را بی‌شرمانه برانند.
* شارلاتان‌ها خواهرخوانده پوپولیست‌ها هستند
شارلاتان‌ها خواهرخوانده پوپولیست‌ها هستند. پوپولیست‌ها به‌دنبال جست‌و‌جوی ریشه‌ها و بستر عوام‌فریبی خود هستند و عموما از چیزهایی حرف می‌زنند که قابل اثبات نیستند. اطراف آنها پر است از افراد ناآگاه، منفعل و شارلاتان مانند مدیران کانال‌های واتس‌آپی و تلگرامی که سطح سوادشان زیر دیپلم است که حتی املای کلمات فارسی را هم به درستی بلد نیستند.
بهترین راه برای دفع این آفات از اجتماع، ایجاد ” نهادهای مدنی قدرتمند” و حضور پررنگ تر نخبگان و تحصیل کردگان دانشگاهی برای آگاهی‌بخشی بیشتر است.
با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات، بهترین بستر برای جولان شارلاتان‌ها و پوپولیست‌ها در فضای مجازی ایجاد شده است، از این‌رو واجب است متخصصان، نخبگان و فعالان اجتماعی، فرهنگی و سازمان‌های غیر دولتی برای جلوگیری از دچار شدن جامعه به عوام‌گرایی و جولان شارلاتان‌ها، گفتمان علمی و تخصصی را در جامعه رواج داده و مردم را از واقعیت‌ها آگاه سازند تا مبادا در دام این شیادان گرفتار شوند و آینده خود و فرزندانشان را تباه سازند.
